Karaciğer Dostu Bitkiler
Karaciğer dostu bitkiler
DEVE DİKENİ (Milk Thistle)
Bilimsel Adı: Silybum marianum
Diğer yaygın bilinen isimleri: Mary thistle (Meryemana dikeni), St.Mary thistle, Devedikeni, Karaciğer dikeni, Safra dikeni, Ak kız, Kadın dikeni, Kengel (Anadolu’da)
Meryem ana dikeni
Kullanımı: Kronik hepatit C ve B, mantar zehirlenmesinde, ilaçlara bağlı karaciğer toksisitesinde, kronik mantar hastalığında, kimyasal ajanlara maruziyetle oluşan karaciğer hastalığında kullanılır. KISACA;
- Silybum marianum bitkisinden elde edilen milk thistle karaciğer dostu olarak bilinen silibin, silidianin ve silikristin içerir.
- Silimarin, karaciğer hücre zarının yapısını değiştirerek toksinlerin hücre içine girmesini önler ve hücre içindeki polimeraz A etkisini uyararak karaciğer harabiyetini antagonize eder.
- Hepatit ve siroz gibi karaciğer hastalıklarında tedaviye yardımcı ve koruyucu olarak önerilir.
- Serbest radikallere karşı güçlü bir antioksidandır ve bağışıklık sistemini güçlendirir.
ENGİNAR (Artichoke)
Bilimsel Adı: Cynara scolymus asteraceae
Diğer Yaygın Bilinen İsimleri: Alcachofra, Globe Artichoke
Orijin: Orta Avrupa, Akdeniz ülkeleri
Kullanımı: Kolesterol düşürmek, iştah artırmak, sindirime yardımcı olmak, üst gastrointestinal sistemde hazımsızlığı önlemek için. Enginarın antioksidan ve karaciğer koruyucu özellikleri vardır.
Etkileri: Çok az sayıda kullanımı ve etkisi hakkında çalışma vardır. Bununla birlikte antilipidemik, karaciğer koruyucu ve hazmı düzenleyici olarak yaygın kullanılmaktadır.
Diğer etkileri: İki önemli diğer etkileri ile ilgili başlangıç çalışmaları vardır. Bunlar karaciğer koruyucu hepatoprotektif etkisi ve dispepsiyi içeren gastrointestinal semptomların ve şikayetlerin azaltılmasını içermektedir. Enginar yaprağının karaciğeri zararlı etkenlerden koruduğu gösterilmiştir (kraft, 1997).
Bitkinin kullanılan kısımları:Yaprakları
REZENE (Fennel)
Bilimsel ismi: Foeniculum vulgare
Diğer bilinen isimleri: Aneth fenouil, carosella, fenchel, funcho
Orijin: Asya ve Avrupa’da bulunur.
Kullanılışı: Güçlü bir karminatif olması dolayısı ile karaciğer ve safranın normal fonksiyonuna yardımcı olur. Hazıma yardımcı olur. Gaz oluşumunu azaltır. Antimikrobiyal ve östrojenik etkileri vardır.
Bitkinin kullanıılan kısımları: Tohumları
EKİNEZYA (Echinacae)
Bilimsel ismi: Echinecae angustifolia, Echinecae pallida, Echinecae purpurea
Orijin: Bütün dünyada yetiştirilir. Amerikan yerlilerinin tedavilerde kullandığı bir ilacdır.
Kullanılışı: Ekinezya başlıca immun stimulan ve immun support için ağızdan kullanılır. Soğuk algınlığı, grip ve diğer viral, mantar ve bakteriyel enfeksiyonlardan korunmak için kullanılır. Hastalıkların tam yerleşmesinden önce kullanılması faydalıdır.
Bağışıklık uyarıcı etkisi: Ekinezya immun cevapta başlıca rol oynayan fagositozu yolu ile nonspesifik immun cevabı stimule eder.
Ayrıca T lenfositleri de uyarır (Wagner et al.1981). Ağır eksersiz sonraları oluşan interlökin 6 üretimini baskılar. Bu şekilde profilaktik kullanımı ağır eksersizin immunsupresif etkilerini önler.
Bitkinin kullanıılan kısımları: Kökü, çiçekleri, yaprakları
Etkileri: Akut soğuk algınlığı ve üst solunum yolları enfeksiyonlarının hem önlenmesinde hemde tedavisinde kullanıldığına dair pek çok çalışma vardır. Amerikan yerlileri bu bitkiyi pek çok hastalığın tedavisinde kullanmışlardır.
Anti-infektif etkisi: Ekinezya immun cevapta başlıca rol oynayan fagositozu yolu ile nonspesifik immun cevabı stimule eder.
Ayrıca T lenfositleri de uyarır (Wagner et al.1981). Ağır eksersiz sonraları oluşan interlökin 6 üretimini baskılar. Bu şekilde profilaktik kullanımı ağır eksersizin immunsupresif etkilerini önler (Berg et al 1998).
Bitkinin kullanıılan kısımları: Kökü, çiçekleri, yaprakları
KEKİK (Thyme)
Kekik daha çok baharat olarak kullanılmaktadır. Kekik hazmı kolaylaştırır. Eterli uçucu yağ; Thymol (%50 civarında), Carvacrol, Borneol, Cymol, Pimen, Tanen ve flavonlar içerir. Şifalı bir bitki olan kekik; kramp çözücü, dezenfekte edici ve balgam söktürücü olarak da kullanılır. Kekik akciğer ve bronşlar, karaciğer, mide ve bağırsaklar için çok faydalar sağlamaktadır. Kekiğin içeriğindeki önemli etken maddesi olan eterli uçucu yağlar kana karışıp, bronşiyal kasları etkileyerek, krampları çözebilir. Kekik iştahı açar ve sindirim sistemini uyarır.
Sarımsak (Garlic)
Bilimsel adı: Allium sativum
Kullanılışı: Antilipidemik, antimikrobiyal, antiasmatik ve antiinflamatuvar. Antihipertansif olarak ve ağır metal zehirlenmesinin tedavisinde de kullanılır.
Etkileri: Antitrigliserid, antiplatelet, antioksidan ve kanser önleyicidir.
Antimikrobiyal etki: Gram pozitif ve negatif organizmleri inhibe eder.
Kardiyovasküler etki: Yapılan çalışmalarda 12 haftalık bir tedavinin ardında kolesterol seviyeleri %11 oranında düşmektedir. Antikolestereol etki Bileşeni Allicin’e bağlıdır.
Allicin, gastrik lipaz yağ sindirimini önleyerek ve fekal sterol ve safra asitlerinin fekal ekskresyonu ile kolestereol üretimini azaltır.
Antiplatelet etki: İçeriğ ajoene platelet agregasyonunu ve siklooksijenazı azaltarak yapar. Dolaşımı güçlendirir, aterosklerozu azaltır ve intermittan klaudikasyonu iyileştiri
Kanser önleme: Mide kanseri gelişimini önler ve progresyonu yavaşlatır. Bunda antioksidan etkisinin rolü büyüktür
Diğer etkileri: Serbest radikalleri inhibe ettiği gösterilmiştir ki bunlar kanser proliferasyonundan sorumludur. Lipid peroksidasyonunu azaltır.
Kurşun, kadmiyum ve radyasyon zehirlenmesine karşı korur.
Sarımsak, güçlü bir detoksifikasyon yapma özelliğine sahiptir. Bundan dolayı da ilaçların (asetaminofen gibi) ve viral/bakteriyel infeksiyonların sebep olduğu karaciğer harabiyetine karşı güçlü bir koruma sağlar.
Sarımsak aynı zamanda güçlü bir immün sistem regülatörü olduğu için karaciğer kanserlerinin tedavisine de destek olabilmektedir.
Bitkinin kullanılan parçası: Kökleri
İçinde bulunan kimyasal bileşenleri: Eterli uçucu yağlar: Alliin, Allicin, Ajoene, Citral, Geraniol, Linalool: antiplatelet, antikoagulan
A,B,C,E vitaminleri, Selenium, Germanium, Çinko, Mağnezyum: Antioksidan